FAQ over stotteren

Hieronder vind je antwoord op veel gestelde vragen door mensen die iemand kennen die stottert. Hopelijk staat jouw vraag erbij, zoniet laat het ons weten dan voegen we hem toe.

Hoe kan ik als luisteraar helpen?

Door te (leren) luisteren naar wat iemand zegt. Dat betekent dat je soms wat meer geduld zult moeten hebben. Dat je soms geconfronteerd wordt met je eigen gevoeligheden. Ben je onzeker over hoe te reageren, vraag het gewoon. Stotteren is iets waar je samen mee om leert gaan. Klik hier voor een filmpje speciaal voor jou als luisteraar.

Mag ik iemand aanvullen?

Als je met iemand spreekt die blokkeert op een woord dan kan het zijn dat je weet om welk het woord het gaat. Of dénkt te weten, want stiekem blijkt de luisteraar het ook nog best regelmatig verkeerd te hebben. De meeste mensen die stotteren vinden het erg vervelend als je het woord aanvult. Er zijn echter ook mensen die het fijn vinden. Ons advies: vraag het. Dat breekt ook meteen het ijs.

Ik heb een sollicitant die stottert; moet ik daar iets mee?

Ga eens bij jezelf na welke vragen of twijfels bij je opkomen? Zijn er bepaalde onderdelen van het werk waarvan je je afvraagt of dat kan als je stottert? Als de sollicitant dat zelf nog niet benoemd heeft, vraag er naar. Mogelijk is het voor hem/haar helemaal geen issue in het werk en kan je twijfel weggenomen worden. Vraag net als bij anderen naar eerdere werkervaringen, kwaliteiten en uitdagingen en wat de toekomstig medewerker daarbij eventueel nodig heeft van het bedrijf. Een open bedrijfscultuur die staat voor inclusiviteit is vaak al voldoende.

Een peuter/kleuter uit mijn groep is gaan stotteren. Moet ik dat aan ouders vertellen of nog even afwachten?

Als je werkt op een peuterspeelzaal of basisschool en je merkt op dat een kind ineens stottert, bespreek dat dan met de ouders. Waarschijnlijk is het hen ook al opgevallen. Zo niet, dan is het goed dat ze ervan weten, want vroeg starten met therapie werkt het best. Spreek af hoe je met het beginnende stotteren omgaat zodat je samen op dezelfde manier het kind steunt.

Mijn leerling blijft laag scoren op de DMT, wat moet ik doen?

Door stotteren kan het zijn dat een kind minder woorden in 1 of 3 minuten hardop kan lezen. Dat is logisch en heeft niks te maken met het niveau van technisch lezen. Neem de DMT op een andere manier af, bijvoorbeeld fluisterend of zonder zichtbare tijdsmeting. Als er toch sprake blijft van stotteren, is de DMT niet betrouwbaar af te nemen. Noteer de score dan ook niet op het rapport. Probeer op een andere manier zicht te krijgen op de vaardigheid technisch lezen en laat de leerling gewoon meegaan in de groepjes die passen bij zijn leesbegripsniveau.

Moet ik met mijn leerling over het stotteren spreken?

Ja. Een kort en krachtig antwoord. Het is goed om te weten hoe het stotteren voor de leerling is. En het is belangrijk dat een leerling weet dat iemand op school meer weet van zijn/haar stotteren. Op de middelbare school hoeft dat echt niet elke docent het gesprek aan te gaan; de mentor is daar de aangewezen persoon voor. Hoe ga je het gesprek aan? Eerst 1-op-1 en vanuit een neutrale en open houding. Vermijdt dat je adviezen begint te geven, want de meeste kinderen, zeker op het middelbaar onderwijs zijn daar erg allergisch voor. Geef aan dat je opgemerkt hebt dat hij/zij stottert en dat je beschikbaar bent mocht de leerling iets willen delen of vragen.

Wat moeten we doen met mondelinge toetsen?

Bespreek het met de leerling en de ouders. Het hangt heel erg af van de manier van stotteren wat wijsheid is. Spreek van te voren in ieder geval af dat de beoordeling niet gaat over de vloeiendheid van spreken. Soms is dit een term die in de beoordelingslijst staat. Leg uit dat het niet gaat om zonder stotters te spreken, maar dat met vloeiendheid bedoeld wordt dat je een logisch, samenhangend verhaal vertelt waarbij je niet steeds lang hoeft na te denken over wat je eigenlijk wilde zeggen. Als een leerling veel lange stotters heeft bespreek dan met de examencommissie of er extra tijd toegekend kan worden.